Rządowy program Polski Ład ma przede wszystkim radykalnie zreformować podatki, ale też wprowadzi zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej za osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Obecnie składka na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców wynosi 9% podstawy wymiaru. Podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W 2021 r. podstawa ta nie może być niższa dla tych osób niż 4.242,38 zł, natomiast składka (9%) – 381,81 zł, z czego 7,75% podstawy wymiaru tej składki mogą odliczyć od podatku (w 2021 r. – 328,78 zł). Polski Ład znacznie zmodyfikuje zasady ustalania podstawy jej wymiaru dla przedsiębiorców. W wielu przypadkach będzie ona ustalana w oparciu o rzeczywisty dochód z prowadzonej działalności. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą, wykonujących wolny zawód, wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz pozostałych podmiotów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej, podatku liniowego lub IP BOX, podstawę wymiaru składki zdrowotnej będzie stanowił dochód osiągany z prowadzonej działalności. Dochód ten będzie ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszony o kwotę opłaconych w danym roku składek na ubezpieczenia społeczne, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Tak ustalona podstawa obowiązująca w danym roku kalendarzowym nie będzie mogła być niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku. W trakcie roku składka zdrowotna będzie opłacana od dochodu ustalonego narastająco jako różnica między przychodem a kosztami uzyskania przychodów. Tak ustalony dochód będzie pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące oraz o różnicę między sumą składek społecznych, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach. Po zakończeniu roku nastąpi roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Jeśli suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie wyższa od rocznej składki na to ubezpieczenie ustalonej od rocznej podstawy, to przedsiębiorcy będzie przysługiwał zwrot nadpłaconej składki. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, wykonujących wolny zawód, wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz pozostałych podmiotów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będą opłacać miesięcznie składkę od przychodu pomniejszonego o kwotę składek społecznych (pod warunkiem że nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu). Od tak ustalonej podstawy wymiaru składka zdrowotna ma być obliczana w wysokości 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów. Jeśli przedsiębiorca jest opodatkowany różnymi stawkami ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał zastosować proporcję, aby ustalić przychód z działalności oraz zapłacone składki społeczne dla poszczególnych stawek podatku. Gdy podstawa wymiaru składki zdrowotnej w danym miesiącu będzie niższa od kwoty minimalnej płacy, to podstawę wymiaru tej składki będzie stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia. Również w tym przypadku będzie przeprowadzone rozliczenie roczne składki zdrowotnej i w razie nadpłaty przedsiębiorcy będzie przysługiwał zwrot.